Jane & Adriaan / Blog | De BoekWandelaar

De titel van dit blog doet wellicht vermoeden dat het hier gaat om een verhaal over een romance. Het klinkt als een mooi stel: Jane & Adriaan. Het gaat hier om Jane Austen en Adriaan van Dis. Voor veel mensen bekende namen en velen onder de lezers van dit blog zullen dingen kunnen op noemen die deze twee mensen aan elkaar verbinden. Uiteraard hebben ze gemeenschappelijk dat ze beiden een verdienstelijk schrijver zijn of zijn geweest. De reden waarom ik ze hier bij elkaar heb gebracht is dat ze vandaag, 16 december hun geboortedag is. Jane Austen werd geboren op 16 december 1775 in Engeland en Adriaan van Dis werd geboren op 16 december 1945 in Nederland.

Vandaag vieren we de 245e geboortedag van Jane en de 74e verjaardag van Adriaan. Beste Adriaan, gefeliciteerd met je verjaardag!

Jane Austen (1775-1817)

Misschien is Jane Austen zo bekend geworden als schrijfster omdat ze anders was dan de andere schrijvers van haar tijd. De tijd waarin in ze haar boeken schreef is de tijd van de Romantiek. De schrijvers van die tijd waren bovenmatig geïnteresseerd in het bovennatuurlijke en schreven graag over mensen met goddelijke krachten. Jane had juist belangstelling voor het morele, psychologische gedrag van haar personages. De hoofdpersonen in haar boeken zijn vaak jonge heldinnen die op zoek naar hun persoonlijke geluk.

De karakters worden gedetailleerd beschreven, het zijn vaak maar kleine groepen mensen die een rol spelen in haar boeken. Op politieke of sociale issues gaat Jane niet in, maar is observerend en nieuwsgierig naar alledaagse menselijke gedragingen. Haar hoofdfiguren zijn mensen die keuzes moeten maken en ze laat zien hoe en waarom ze bepaalde beslissingen nemen. Haar werk is realistisch en ze maakt gebruik van ironie, geeft commentaar op sociale verhoudingen en voegt humor toe.

In 1811 publiceert ze, anoniem, haar eerste roman: Sense and Sensibility (Gevoel en verstand). Daarna volgen Pride and Prejudice (Trots en vooroordeel) (1813), Mansfield Park (1814) en Emma (1816). In 1818 werden haar romans Northanger Abbey en Persuasion postuum gepubliceerd. Een roman kon ze niet meer afronden voordat ze stierf maar werd later toch nog uitgegeven als onvoltooide roman: Sanditon (1817).

In 1816 werd Jane ernstig ziek maar ze bleef door werken. Haar voortschrijdende ziekte maakte dat ze steeds moeilijker kon lopen en erg vermoeid raakte. Tot ze uit eindelijk bedlegerig werd en veel pijn leed. Jane Austen stierf op 18 juli 1817 in Winchester op slechts 41-jarige leeftijd.

Omdat ze een vrij teruggetrokken leven leidde en omdat haar werk anoniem gepubliceerd werd, verwierf ze weinig bekendheid tijdens haar leven. In die tijd publiceerden vrouwen hun werk vaker anoniem, niet geheel hun eigen keuze, maar omdat een vrouw niet geacht werd zich bezig te houden met het werk van een schrijver. Haar ideale rol was die van echtgenote en moeder. Een contract bij een uitgever moest ook door een mannelijk familielid worden getekend. Pas in 1869, 52 jaar na haar dood, kreeg de schrijfster Jane Austen echt bekendheid toen een neef besloot om haar werk onder haar naam uit te geven.

Adriaan van Dis (1945)

Schrijver Adriaan van Dis werd op 16 december 1945 geboren in het Noord-Hollandse Bergen aan Zee. Hij is bekend geworden als journalist en televisie presentator. Maar we kennen hem zeker ook als schrijver van verschillende werken: romans, poëzie, toneel, essays en verhalen.

Adriaan van Dis werkte als redacteur bij NRC Handelsblad. Hij schreef een kookrubriek over zijn herinneringen aan eten hieruit kwam zijn debuutroman voort Nathan Sid (1986). Dit boek werd bekroond met Het Gouden Ezelsoor. Vanaf 1983 presenteerde hij het programma Hier is... Adriaan van Dis waardoor hij landelijke bekendheid kreeg. Het programma was een literaire praatshow en werd uitgezonden tot 1992. In 1986 krijg hij voor dit programma de Zilveren Nipkowschijf.

De boeken van Van Dis handelen rond drie thema's die voor hem belangrijk zijn: reizen, homoseksualiteit en tweeslachtigheid. Zijn reizen gingen naar onder andere Japan, China en Afrika. Voorbeelden van zijn reisverhalen zijn Casablanca (1986) en Afrika (1991). Een ander deel van zijn oeuvre gaat over zijn Indische achtergrond zoals Nathan Sid (1986) en Indische duinen (1994). Hij schreef twee karakterromans over ontluikende homoseksualiteit: Zilver (1988) en Dubbelliefde (1991). De tweeslachtigheid uit zich in sociale en persoonlijke tegenstellingen zoals blank en zwart, rijkdom en armoede en afkomst en eigen identiteit. Succesvolle romans Familieziek (2002), De Wandelaar (2002), Tikkop (2010), Ik kom terug (2014) en In het buitengebied (2017).

Zijn laatste werk is van 2017 en getiteld Familieziek, een beeld- of striproman, op basis van de originele roman die gepubliceerd werd in 2002. Het verhaal gaat over een Indonesisch gezin dat na de Tweede Oorlog een nieuw bestaan probeert op te bouwen in Nederland. Het werk van Adriaan van Dis is vertaald in verschillende talen.

Vandaag ontving Adriaan van Dis een Gouden Boek voor zijn roman Ik kom terug in de talkshow Op1. Het Gouden Boek is een prijs die sinds 2013 uitgereikt wordt door de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) voor boeken waarvan 200.000 exemplaren zijn verkocht. Een mooi verjaardagscadeau!